HIZKUNTZA eta ELEBITASUNA

El Correon ikusitako albiste hau irakurrita, klasean emandako hizkuntzaren gaiarekin eta aurkitutako elebitasunari buruzko artikulu batekin lotzea eta gauza bietaz hitz egitea gustatuko litzaidake. Honez gain, elebitasun motei buruz hitz egitea interesgarria iruditu zait.

http://www.elcorreo.com/sociedad/educacion/mitad-espanoles-habla-20171130121426-ntrc.html

Albistean esaten den moduan, espainiarren %56,3 beste hizkuntza bat daki bere hizkuntza amaz gain. Hau da, hizkuntza bat guztiz menperatzen dute (ama hizkuntza) eta beste hizkuntza ere menperatzen dute eta hitz egiteko gai dira, baina ez dute zertan bizitza osoan zehar hitz egiterik.

Weinreich (1953) -ek, hau, mendeko elebitasuna izendatzen du, desoreka adierazten du bi hizkuntzen artean. Ama hizkuntza garatuta dagoenean eta beste hizkuntza garatzear dagoenean ematen da elebitasun mota hau. Pertsonak, bizitza hautematen du bere ama hizkuntzan, baina beste hizkuntza erabiltzeko gai ere da.

Honetaz aparte, Weinreich (1953) -en arabera, elebitasun mota 2 gehiago daude: koordinatua eta konposatua. 

Koordinatuan, umeak bi sistema linguistiko paralelu garatzen ditu. Hitz berdinerako bi esanahi ezberdin eta bi signifikante ezberdin dauzka

Beste aldetik, elebitasun konposatua, umeak esanahi bakarra dauka bi signifikanteentzako; ez da hizkuntza bietan adierazitako ezberdintasun kontzeptualak bereizteko gai, bi hizkuntzak behar ditu komunikatzeko eta pentsatzeko.

Ronjat-ek (1913) dio umeak elebitasun koordinatua lortuko duela guraso bakoitzak hizkuntza bakar batean hitz egiten badio, bakoitzak hizkuntza ezberdin batean. Honela, haurrak bi sistema bereizten ditu argitasunez. 

Hymes (1975) -en arabera, honela, benetako elebidunak garatzen dira, komunikazio-konpetentzia bikoitzarekin. Elebitasun koordinatuan ez dago transferentziarik bi hizkuntzen artean, elebitasun konposatuan, aitzitik, norabide bikoitzeko transferentziak daude (Paradis, 1987), hau da, hizkuntza batetik bestera eta beste hizkuntzatik lehengora. Elebidunak bi hizkuntzak behar ditu komunikatzeko.

Michel Paradis (1981) psikoneurologoak egindako lanek baieztatzen dute elebitasun mota bi hauek existitzen direla. 

BIBLIOGRAFIA:

- Albistea: http://www.elcorreo.com/sociedad/educacion/mitad-espanoles-habla-20171130121426-ntrc.html

- Weinreich, U. (1953), Language in contact. Findings and problems, Nueva York, Publications of the linguistic Circle of New York 1 (segunda edición en 1968, La Haya, Mouton).

- Ronjat, J. (1913), Le développement du langage observé chez l'enfant bilingue, París, Champion.

- Hymes, D. (1975), "The pre-war Prague School and post-war American anthropological linguistics", en: E.F.K. Koerner (ed.), The transformational-generative paradigm and modern linguistic theory, Amsterdam, John Benjamins, pp. 359-80.

- Paradis, M. (1981), "Neurolinguistic organization of a bilingual's two languages", en: Copeland, J. (ed.), The seventh LACUS forum, Columbia, SC, Hornbeam Press.

- Signoret Dorcasberro, A. (2003). Bilingüismo y cognición:¿ cuándo iniciar el bilingüismo en el aula?. Perfiles educativos, 25(102), 6-21.